Im bliżej setnej rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, tym więcej organizowanych jest wydarzeń o charakterze patriotyczno-historycznym. Jednym z nich była konferencja naukowa, jaka odbyła się w niedzielę 7 października w Drewnianym Zabytkowym Kościele w Sierakowicach. Jej pokłosiem będzie publikacja zawierająca wszystkie wystąpienia prelegentów. Książka będzie dostępna w sprzedaży najprawdopodobniej na przełomie listopada i grudnia.
Uczestników konferencji naukowej powitał wójt Tadeusz Kobiela, przewodniczący komitetu honorowego, który wprowadził w tematykę sympozjum. – Wysłuchamy ważnych prelekcji, które będą dotyczyły sytuacji, w której nasza odrodzona Polska zaczęła powstawać na nowo z gruzów niebytu – powiedział sierakowicki włodarz. – Był to potężny wysiłek wielu pokoleń, ukoronowany sprzyjającą sytuacją międzynarodową spowodowaną zakończeniem I wojny światowej. Polska, rozszarpana przez trzy ówczesne mocarstwa, nie miała prawa powstać do niezależnego bytu. A jednak odrodziła się. Coraz częściej mówi się o tym w kategorii cudu. Prelegenci przybliżą nam tamte czasy ze szczególnym akcentem spraw pomorskich i kaszubskich. Ubogaci to naszą wiedzę i mam nadzieję, że będzie przyczynkiem rozmów i indywidualnych rozważań. Setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości zobowiązuje. Jesteśmy to winni tym, którzy zabiegali o wolność i tym, którzy tracili za nią życie, ale także tym, którzy włożyli wiele wysiłku i serca, żeby to państwo odbudować.
Jako pierwszy prelegent wystąpił ks. dr hab. Zdzisław Kropidłowski z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy z referatem „Z tradycji idei narodu polskiego. Budowanie dziedzictwa kulturowego”. O „Problemie granic morskich odradzającej się Rzeczpospolitej na stronicach wybranych tytułów polskiej pracy Prus Zachodnich” mówił prof. Andrzej Romanow. Warto w tym miejscu wspomnieć, że prof. Andrzej Romanow jest współautorem monografii historycznej „Dzieje Gminy Sierakowice”, wydanej przez sierakowicki samorząd. Kolejny z prelegentów – dr hab. Piotr Niwiński, prof. Uniwersytetu Gdańskiego – przybliżył temat partyzantki i konspiracji na Kaszubach po 1939 roku.
O ile trzy pierwsze referaty nawiązywały do szeroko pojętej historii Polski i Pomorza, to dwa kolejne były ściśle związane z naszą gminą. Dr Mirosław Kuczkowski w swoim wystąpieniu mówił o trwaniu polskiej tożsamości narodowej w Sierakowicach w XIX i XX wieku na przykładzie niektórych wydarzeń i postaci. Omówił m.in. akcję ratowania dzwonów parafii św. Marcina przed rekwizycją przez wojska pruskie w 1917 r. Innym z takich ważnych wydarzeń była obrona kościoła poewangelickiego (obecnie kościoła p.w. św. Jana Chrzciciela) przez sierakowickie kobiety przed rozbiórką w 1956 r.
Ostatni z referatów – „Ćwierć wieku samorządu Gminy Sierakowice w 100-letniej historii Polski” – wygłosił mgr Zbigniew Fularczyk, zastępca wójta gminy. Zbigniew Fularczyk omówił powstanie i funkcjonowanie samorządu od pierwszych wolnych wyborów w 1990 r. do chwili obecnej. Można powiedzieć, że jest to najnowsza, dziejąca się na naszych oczach, historia Gminy Sierakowice. Poniżej przytaczamy obszerne fragmenty tego wystąpienia.
Ćwierć wieku samorządu Gminy Sierakowice w 100-letniej historii Polski
Gmina Sierakowice w obecnym kształcie terytorialnym powstała mocą uchwały Nr XVIII/108/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku z dnia 4 grudnia 1972r. i zaczęła funkcjonować z dniem 1 stycznia 1973 roku.
Samorządy gminne zostały utworzone na podstawie ustawy sejmowej z 8 marca 1990 roku i zapoczątkowały działalność samorządów w III Rzeczypospolitej Polskiej. Jak to zaznaczono w ustawie, mieszkańcy gminy stanowią wspólnotę samorządową działającą na odpowiednim terytorium. W całej Polsce jak i w naszej gminie wybory odbyły się 27 maja 1990 i dały początek I kadencji.
Siedzibą samorządu został budynek dotychczasowego Urzędu Gminy w Sierakowicach przy ul. Lęborskiej 30, wybudowany w latach 60-tych XX wieku, a przebudowany i rozbudowany po długich staraniach w roku 2007.
Pierwsze wolne wybory po II wojnie światowej, a tym samym powstanie III Rzeczypospolitej Polskiej, było przyczynkiem do uwolnienia wszelkich inicjatyw i zapoczątkowało budowę społeczeństwa obywatelskiego w naszej gminie.
Wybory samorządowe w roku 1990 poprzedzone zostały działaniem Komitetów Obywatelskich, które powstawały na terenie całej Polski, zarówno w ośrodkach miejskich jak i wiejskich. Komitet Obywatelski w Sierakowicach formalnie został powołany 17 września 1989 roku, chociaż jego działanie rozpoczęło się o wiele wcześniej. Szczegóły pracy i działań Komitetu Obywatelskiego zostały opisane przez Panią Marię Dyczewską w III części Zeszytów Samorządowych pt. „20 lat Samorządu Gminy Sierakowice”.
Dotychczasowa historia samorządu obejmuje VII kadencji Rady Gminy. Liczba radnych zmieniała się od 26 w pierwszej kadencji do 15 radnych w IV i kolejnych kadencjach. Oprócz Rady Gminy, do roku 2002, jako organ wykonawczy funkcjonował również zarząd gminy, w skład którego wchodził wójt i jego zastępca, 5-6 radnych, z głosem doradczym w posiedzeniach brali również udział sekretarz i skarbnik gminy.
Przewodniczącym Rady Gminy I kadencji był Tadeusz Bigus, a II – Janina Kwiecień. W III kadencji na Przewodniczącego Rady wybrano Lechosława Borkowskiego, a od IV funkcję tę pełni Zbigniew Suchta.
W pierwszych 3 kadencjach wójt wybierany był w wyborach pośrednich spośród kandydatów zgłoszonych do Rady Gminy. Trzykrotnie na to stanowisko wybierany był Tadeusz Kobiela, a po raz pierwszy w latach powojennych wyboru dokonano 18 czerwca 1990 roku. Od 2002 uprawnieni do głosowania mieszkańcy, wybierają Wójta w wyborach bezpośrednich. Tadeusz Kobiela w kolejnych wyborach bezpośrednich czterokrotnie został wybrany na wójta gminy i uzyskał zdecydowane zaufanie i poparcie mieszkańców gminy na kolejne kadencje.
W 1990r. Gmina Sierakowice liczyła 13 431 mieszkańców zameldowanych na pobyt stały, natomiast na koniec 2017 roku 19 292 osoby. Na przestrzeni tych 27 lat Gmina Sierakowice przoduje w przyroście naturalnym w Polsce ze wskaźnikiem około 14‰, co dało ogółem 5 861 nowych mieszkańców (niejedna funkcjonująca gmina w Polsce nie posiada tylu mieszkańców ile nas przybyło). W samej wsi Sierakowice w roku 1990 mieszkało 4 567 osób, a obecnie tj. na koniec 2017 roku 7 086 osób.
Jedną z istotnych decyzji ówczesnego samorządu było podjęcie w grudniu 1991 r. uchwały o przejęciu przez samorząd szkół podstawowych z terenu Gminy Sierakowice. Od stycznia 1992 r. samorząd stał się odpowiedzialny za prowadzenie, zarządzanie i finansowanie zadań oświatowych na terenie gminy. Od tego czasu samorząd, oprócz bieżącego finansowania, cały czas inwestuje w infrastrukturę oświatową. W III kadencji samorządu radni podjęli bardzo trudną decyzję związaną z budową gimnazjum w Sierakowicach, którego koszt pochłaniał wszystkie środki inwestycyjne możliwe do wygospodarowania przez całą kadencję. Wówczas to, po raz pierwszy gmina wyemitowała obligacje komunalne. W roku 2000 byliśmy jedyną gminą wiejską w Polsce, która podjęła taką decyzję. Uściślając, na istniejących u nas 11 szkół, wybudowanych zostało od podstaw 6 szkół, w tym dwa duże, nowoczesne gimnazja wraz z halami sportowymi w Sierakowicach i Gowidlinie, które na mocy reformy systemu oświaty w 2016 roku, zostały przekształcone w szkoły podstawowe. Ponadto wybudowaliśmy 4 sale gimnastyczne przy szkołach w Kamienicy Królewskiej, Lisich Jamach, Puzdrowie i Tuchlinie. W pozostałych zaś przeprowadziliśmy kapitalne remonty. Przejęte przez Gminę budynki szkół wymagały natychmiastowych remontów, wiele z nich nie posiadało toalet z bieżącą wodą, nie wspominając o stanie technicznym klas, gdzie były nieszczelne okna, odrapane ściany, brudne i zniszczone podłogi, cieknące dachy i problemy z ogrzewaniem. W kilku szkołach toalety znajdowały się poza budynkiem szkoły, bez dostępu do bieżącej wody.
O zmianie w stopniu zamożności społeczeństwa gminy mogą świadczyć liczby obrazujące dochód na głowę mieszkańca naszej gminy, który w roku 1990 wynosił 67,74 zł, w roku 2003 przed wejściem Polski do Unii Europejskiej 1 467,07zł, natomiast na koniec roku 2018 - 6 104,80zł. Liczby te uzmysławiają nam z jaką dynamiką, a tym samym wzrostem dochodu i zamożności mamy do czynienia. Wzrost zamożności przekłada się na styl życia mieszkańców i znaczny wzrost konsumpcji, co zauważalne jest w codziennym poziomie życia.
W tym miejscu należy zauważyć, iż od roku 2004, tj. po wejściu Polski do Unii Europejskiej, mieszkańcy naszej gminy i samorząd zaczęli korzystać z nowych możliwości, zarówno pod względem rozwoju jak i finansowania. Mieszkańcy zaczęli częściej wyjeżdżać poza granice Polski i przenosić pozytywne doświadczenia do swoich gospodarstw domowych i rodzinnych firm. Dla samorządu pojawiły się nowe możliwości finansowania zaplanowanych inwestycji w ramach programów unijnych, z których Gmina Sierakowice systematycznie korzysta. Modelowym przykładem może tu być budowa sieci kanalizacyjno-wodociągowej na obszarze naszej gminy, realizowana przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Sierakowicach powołana do życia w roku 2007. Wybudowano ponad 150 km sieci kanalizacyjnej czego efektem jest skanalizowanie całego obszaru gminy w 90% oraz uzyskanie największego dofinansowania w Polsce dla obszarów wiejskich na tego typu inwestycje. Rozbudowano całkowicie istniejącą i mało wydajną oczyszczalnię ścieków. W 2016 roku udało się wybudować dwa wielkie zbiorniki na wodę pitną, które w przypadku awarii pozwalają zabezpieczyć miejscowość Sierakowice na dwie doby. Pierwsze plany budowy zbiorników na wodę były już przygotowane w okresie międzywojennym. Przedsiębiorstwo w swoich planach ma budowę Zakładu Przetwórstwa Odpadów Pościekowych, umożliwiających ich zagospodarowanie w produkcji rolnej. Będzie to również pierwszy taki zakład na obszarach wiejskich. Całkowita wartość inwestycji zrealizowanych w ciągu 10 lat istnienia Przedsiębiorstwa wynosi ponad 81,9 mln zł, z czego dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej, z różnych programów pomocowych, wynosi ponad 50,0 mln zł. Dbałość o nasze środowisko naturalne, a tym samym przyrodę przejawia się również w chęci uczestnictwa mieszkańców w programach związanych z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii. Działania te dotyczą wymiany pieców węglowych na bardziej ekologiczne, instalowanie paneli fotowoltaicznych tzw. solarów w budynkach jednorodzinnych i komunalnych. W tym zakresie zrealizowano już program dla miejscowości Gowidlino i Kamienica Królewska, obejmujący ponad 140 gospodarstw, a w trakcie realizacji jest następny, przewidziany na lata 2018-2019, dotyczący instalacji ponad 500 solarów i około 100 pomp ciepła.
W 28-letniej historii samorządu naszej gminy wybudowano: ponad 70 km dróg o nawierzchni asfaltowej lub z kostki brukowej, a istniejące na początku lat 90-tych ulice i drogi wyremontowano oraz dobudowano chodniki. Ponadto wspólnym staraniem samorządu gminnego i powiatowego wybudowano ponad 30 km dróg będących w zarządzie powiatu, a położonych na terenie Gminy Sierakowice.
Samorząd od początku istnienia skupiał swoje wysiłki na rozwoju zaniedbanej infrastruktury energetycznej, telekomunikacyjnej, drogowej, mając świadomość, iż będzie to impulsem do powstawania i rozwoju nowych zakładów pracy. W pierwszych latach funkcjonowały tu głównie małe, rodzinne firmy rzemieślnicze, świadczące usługi w budownictwie na rynku lokalnym. Z uwagi na bardzo dobrą renomę, firmy te zaczęły świadczyć usługi poza gminą, głównie na rynku trójmiejskim. Obecnie, znanymi na całym Pomorzu firmami budowlanymi są np.: Prywatne Przedsiębiorstwo „Elwoz”, Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Instalacyjno-Sanitarne i Remontowo-Budowlane „Skibiński”, Firma Produkcyjno-Usługowa „IN-BUL”, Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe „DEKAR”, Zakład Usługowy Blacharsko-Dekarski „Klejna”, Zakład Produkcyjny Wyrób Mebli i Trumien „Stencel”. W ciągu ostatniego 10-lecia powstały kolejne liczne rodzinne firmy, których nie sposób tu wszystkich wymienić. W otoczeniu tych podmiotów działają firmy handlowe różnych branż, najdłuższą historię ma Firma Handlowa „bat” z 13-toma oddziałami na terenie województwa pomorskiego, Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „Koszałka” z 5-ciona oddziałami, Centrum Handlowe „EXPERT” Tadeusz Paracki. Na terenie Gminy Sierakowice ogółem w 1990 roku funkcjonowały 404 firmy w tym budowlanych 66, handlowych 101, a w 2018 roku 1369 firm, w tym budowlanych 548, handlowych 273. Na szczególną uwagę zasługuje Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” i Bank Spółdzielczy w Sierakowicach, które pomimo przemian ustrojowych przetrwały i w dalszym ciągu się rozwijają. Firmy te posiadają również swoje oddziały poza terenem naszej gminy. Bank Spółdzielczy w Sierakowicach ma prawie 120-letnią historię.
Na terenie Gminy Sierakowice działa Gminny Ośrodek Kultury, który powołano do życia 1 kwietnia 1983 r. Głównym zadaniem tej instytucji było i jest kultywowanie tradycji kaszubskiej. Przejawia się to poprzez działalność Kaszubskiego Zespołu Pieśni i Tańca „Sierakowice” znanego z promowania rodzimej kultury kaszubskiej w całej Europie, a także Dziecięcego Zespołu „Tuchlińskie Skrzaty”. Gminy Ośrodek Kultury przez wszystkie lata istnienia samorządu, corocznie organizuje stałe imprezy kulturalne z myślą o mieszkańcach i przebywających turystach. Przy GOK znalazło miejsce także Muzeum Ziemi Sierakowickiej, które przyciąga co roku rzeszę turystów. W Muzeum tym zebrano pozostałe po naszych przodkach przedmioty codziennego użytku, które prezentowane są w kilku salach. Od 2013 roku pod pieczą GOK-u jest, jedyny zabytek gminy Sierakowice, stary Drewniany Kościół z parafii Św. Marcina przeniesiony i pieczołowicie odrestaurowany dzięki staraniom gminy. W okresie letnim, od maja do września, można codziennie go zwiedzać i zapoznać się z jego historią.
Ciekawym wydarzeniem społecznym był organizowany w naszej gminie w dniu 23 marca 2014r. Dzień Jedności Kaszubów. Podczas Zjazdu Kaszubów pobito rekord Polski w równoczesnej grze na akordeonie, w której udział wzięło 314 akordeonistów.
Inną ciekawą i unikatową atrakcją Gminy Sierakowice jest posadowiony w Parku Ośmiu Błogosławieństw Ołtarz Papieski, który został wbudowany przez sierakowickich rzemieślników z okazji wizyty papieża Jana Pawła II na Pomorzu w roku 1999, przy którym Ojciec Święty odprawiał mszę świętą w Pelplinie. Główna konstrukcja ołtarza łącznie ze stołem ofiarnym, po zakończonej wizycie zostały umieszczone w Parku w Sierakowicach. Ołtarz – pomnik, stanowi wotum wdzięczności mieszkańców na przełom końca wieku XX i początek XXI. Swoje miejsce w parku znalazł również Dąb Papieski, posadzony w dniu 11 listopada 2003 roku z okazji 25-lecia pontyfikatu Jana Pawła II.
Wielkim wydarzeniem i zaszczytem dla mieszkańców w okresie funkcjonowania samorządu, reprezentowanym przez Wójta Gminy Pana Tadeusza Kobielę, była możliwość goszczenia w Sierakowicach dwóch urzędujących Prezydentów Rzeczypospolitej, a mianowicie Prezydenta Pana Lecha Wałęsy 28 października 1995 roku oraz Prezydenta Pana Bronisława Komorowskiego 20 kwietnia 2015 roku. W trakcie kampanii wyborczej, w roku 2015 Sierakowice odwiedził kandydat na Prezydenta Pan Andrzej Duda, który 24 maja 2015 r. wybrany został na kolejnego Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Poprzednio takie wydarzenia miały miejsce w kwietniu 1923 roku, kiedy to Sierakowice odwiedził Prezydent II Rzeczypospolitej Polskiej Pan Stanisław Wojciechowski.
Jednym z podstawowych zadań zapisanych w ustawie samorządowej z 1990r., jest zapewnienie bezpieczeństwa wspólnocie samorządowej. Jest to realizowane poprzez Komisariat Policji w Sierakowicach, zatrudniający 14 funkcjonariuszy, finansowany z budżetu państwa oraz sieć pięciu Ochotniczych Straży Pożarnych, wyposażonych w profesjonalne samochody i sprzęt przygotowany do ratowania mienia i życia ludzkiego. Mamy w naszej gminie około 320 druhów strażaków, w tym ok. 130, którzy biorą czynny udział we wszelkich akcjach ratunkowych. Samorząd wybudował trzy strażnice OSP: Gowidlino, Kamienica Królewska, Tuchlino, a pozostałe dwie: w Sierakowicach i Mojuszu kapitalnie wyremontował. Zakupiono łącznie dziewięć samochodów strażackich o różnej wielkości i przeznaczeniu, a także łódź płaskodenną do prowadzenia akcji ratunkowych na wodzie.
14 stycznia 2012 r. oficjalnie otwarto zmodernizowany i rozbudowany budynek Kaszubskiego Centrum Medycznego w Sierakowicach. Poprzedni budynek wybudowano w roku 1961. Obecnie jest w KCM świadczona nowoczesna i specjalistyczna opieka zdrowotna w różnych poradniach. Centrum to świadczy usługi dla około 25 000 pacjentów co oznacza, że swym zasięgiem obejmuje nie tylko mieszkańców naszej gminy, ale również gmin sąsiednich. W budynku Kaszubskiego Centrum Medycznego siedzibę znalazła także podstacja pogotowia ratunkowego, pełniąca całodobowe dyżury.
Analizując 28 lat funkcjonowania samorządu w 100-letniej historii Polski, można powiedzieć, że to dobre lata dla obywateli, a działania samorządu uznać za sukces. Reforma samorządowa jest najlepszą reformą jaką udało się wprowadzić i sprawdziła się w praktycznym działaniu. Mieszkańcy poczuli, iż mają realny wpływ na działanie samorządu i utożsamiają się z jego poczynaniami. Poniesiony wysiłek przyczynił się do zmiany jakości życia, skoku cywilizacyjnego, a z chwilą wejścia Polski do Unii Europejskiej, szybkim niwelowaniem różnic w poziomie życia.
Nasza gmina jest gminą ludzi młodych, którym będą stawiane nowe wyzwania na miarę czasów. W celu dalszej poprawy poziomu życia, jest jeszcze wiele do zrobienia i z pewnością przyszłe pokolenia będą miały pole do wykazania się i osiągnięcia kolejnych sukcesów.
